Markgraven Dierenartsen

Artrose

Oudere paarden hebben nogal eens last van artrose. Artrose is het proces waarbij de gewrichten van het paard slijtage vertonen.Het functioneren van een gewricht wordt bemoeilijkt door bewegingspijn of door belemmering van de beweging. Aangezien gewrichten zich door het hele lichaam bevinden, kan de aandoening zich op vele plaatsen en verschillende manieren manifesteren.

In een gewricht scharnieren botten met elkaar. Op de plaats waar de botten tegen elkaar komen zijn ze omhuld door een glad laagje kraakbeen met daartussen gewrichtsvloeistof. Bij paarden met artrose gaat de kwaliteit van het kraakbeen achteruit waardoor deze laag dunner wordt en er beschadigingen ontstaan. In het geval van ernstige artrose kan de kraakbeenlaag zich niet meer herstellen en zelfs gedeeltelijk verdwijnen.

Artrose kan verschillende oorzaken hebben, enkele oorzaken zijn:

• Ouderdom: de aanmaak van kraakbeen gaat minder snel verlopen dan de afbraak en zal ervoor zorgen dat de hoeveelheid kraakbeen geleidelijk afneemt.
• Overbelasting: wanneer een gewricht overbelast wordt, acuut of geleidelijk, kan het kraakbeen ook beschadigen. Sportpaarden hebben gedurende een langere periode zware belasting, en zullen dus meer kans lopen op artrose door overbelasting.
• Overgewicht
• Zware kneuzing
• Standafwijking van het been of de hoeven: bij een standafwijking zal het gewricht ongelijk belast worden, wat de artrose kan veroorzaken.

Door de slijtage werken gewrichten minder soepel, wat natuurlijk pijnlijk is voor het paard tijdens het bewegen. Artrose is te herkennen aan een paard dat stijf, stram en kreupel loopt. De symptomen uiten zich meer bij koud en nat weer. Na enige tijd van beweging warmt het lichaam zich op en loopt het paard meestal iets beter. Hierdoor hebben paarden met artrose vaak opstartproblemen als ze een tijdje stil gestaan hebben. Als de paarden ’s nachts op stal staan komen ze ’s ochtends vaak moeilijk de box uit.

Artrose is niet te genezen, maar het slijtageproces kan wel afgeremd worden. Door middel van supplementen of injecties kan bijvoorbeeld de aanmaak van synovia (gewrichtsvloeistof) worden gestimuleerd waardoor het gewricht soepeler kan bewegen. Er zijn verschillende stoffen die een belangrijke rol spelen in het afremmen van de artrose en de aanmaak van synovia:

• Glucosamine is een natuurlijke aminosuiker, een belangrijke bouwstof voor bindweefselstructuren in het lichaam. Het is onmisbaar bij de aanmaak van kraakbeen en synovia. Ook werkt glucosamine ontstekingswerend.
• Chondroïtine is een polsyaccharide, een belangrijke bouwsteen van kraakbeen. Het remt de afbraak van het kraakbeen bij artrose. De stevigheid van kraakbeen wordt mede bepaald door chondroïtine.
• Methylsulfonylmethaan (MSM) is een organisch gebonden zwavelverbinding. Het vermindert pijn bij artrose. Het werkt ontstekingsremmend en versterkt het effect van glucosamine.
• Hyaluronzuur is een van de belangrijkste bestanddelen van synovia. Hyaluronzuur vermindert de pijn en vergroot de beweeglijkheid van het gewricht. Het wordt meestal ingespoten in het gewricht, maar er zijn ook enkele supplementen met hyaluronzuur beschikbaar.

Blijven bewegen

Naast aangepaste voeding en supplementen is het ook belangrijk om je paard goed in beweging te houden. Een ouder paard heeft iedere dag beweging nodig. Je kunt met oudere paarden nog prima langere bosritten en dergelijke maken als je er maar voor zorgt dat ze continu op conditie blijven en goed naar je paard “luistert” wanneer hij moe wordt en het wat rustiger aan moet doen. Dit kan per dag wisselen. Dagelijks scharrelen in een paddock zorgt vaak al voor minder stramme spieren en gewrichten.

De warming-up en cooling-down van oudere paarden is relatief langer bij het trainen. De doorbloeding en opwarmen van de spieren en de smering van de gewrichten kosten meestal meer tijd. Als hiermee geen rekening gehouden wordt kun je eerder beschadiging en blessures oplopen in het lichaam en zeker in de spieren en gewrichten. De afvoer van afvalstoffen is afhankelijk van het goed functioneren van het hart en de doorbloeding van de vaten en daarbij is de gezondheid en doorbloeding van spieren van belang. Juist bij oudere paarden zijn deze lichaamsfuncties niet altijd meer optimaal.

Behandeling

Wanneer een paard eenmaal artrose heeft kan de pijn verlicht worden door het toedienen van pijnstillers. Bij een lichte vorm van artrose biedt het inspuiten van het gewricht met een kunstmatig gewrichtsmeer ook uitkomst. Voedingsupplementen kunnen bij milde klachten vaak verbetering en verlichting geven. Aangepast orthopedisch beslag kan het paard met artrose vergemakkelijken om te bewegen. Soms kan het ook juist voordelig zijn als een paard van de ijzers afgehaald wordt en bekapt wordt.

Preventie

Om problemen met artrose te voorkomen moeten de oorzaken aangepakt worden. Overbelasting voorkomen is hierbij voor opgroeiende paarden het belangrijkst. Een verstandig opgebouwde training op een goede bodem is de enige manier om gewrichten langzaam sterker en harder te maken. Verkeerde beenstanden in combinatie met slecht of achterstallig bekappen van de hoeven geven ook overbelasting. Op jonge leeftijd, dus bij veulens en jaarlingen, is dit alles goed te corrigeren en is dus al een hoop ellende te voorkomen.