Markgraven Dierenartsen

Voeding

Konijnen hebben een bijzondere spijsvertering. Een groot deel van de vertering vindt plaats in het laatste stuk van het maagdarmkanaal, namelijk de dikke darm en de blinde darm. Omdat veel voedingsstoffen die bij de vertering in de dikke darm vrijkomen, niet meer opgenomen kunnen worden bij de eerste darmpassage, worden deze in de vorm van bijzondere keutels, de caecotrofen, uitgescheiden. Deze keutels worden vooral ´s-nachts aangemaakt. Vervolgens eet het konijn deze caecotrofen weer op, waardoor het veel hoogwaardige voedingsstoffen alsnog kan opnemen, deze voedingsstoffen in de caecotrofen heeft het konijn ook echt nodig. De caecotrofen zien er anders uit dan normale keutels: ze zijn donkerder, kleiner en vochtiger, ze zijn tevens bedekt door een slijmlaag en ruiken sterker. Door hun samenstelling zijn ze voor een konijn normaliter erg smakelijk. De uiteindelijke keutels die overdag geproduceerd worden, moeten droog en hard zijn.

De samenstelling van de caecotrofen is dus afhankelijk van de samenstelling van het konijnenvoer. Vooral het eiwitgehalte en het vezelgehalte spelen hierbij een belangrijke rol. Door een relatief te hoog eiwitgehalte in het rantsoen en/of een te laag vezelgehalte verandert de samenstelling van de caecotroof zodanig dat het konijn ze niet meer smakelijk vindt en ze dus niet meer wil eten. Ook een te hoog koolhydraatgehalte zorgt voor te plakkerige keutels en daardoor zijn ze minder smakelijk.
Het gevolg van het niet willen eten van de caecotrofen is ernstig. Het konijn krijgt niet meer voldoende voedingsstoffen binnen en de natte keutels blijven aan zijn kont hangen. Hierdoor zal het konijn huidontstekingen gaan ontwikkelen, maar op langere termijn zal er ook een voedingsstoffen tekort optreden, waardoor het konijn erg ziek kan worden. Het kan ook voorkomen dat het konijn de caecotrofen niet meer kan eten, doordat hij te dik is. Overgewicht is bij konijnen dan dus ook een zeer kwalijke zaak.

Niet willen eten en diarree

Als uw konijn zich niet lekker voelt, enorme stress heeft of een verkeerd dieet krijgt, kan hij ophouden met eten. Al binnen een dag kan dit leiden tot een spoedgeval. Zodra de darmen namelijk geen voedsel hebben om te verteren, dan gaan bepaalde bacteriën in de darmen gassen vormen, waardoor de darmen langzaamaan worden uitgerekt. Door de uitgerekte darmen krijgt het konijn buikpijn waardoor hij niet meer wilt eten. We komen dan langzaamaan in een vicieuze cirkel die moeilijk te doorbreken is.

Het konijn zal rustiger zijn dan normaal tot zelfs sloom, zal stil zitten, niet meer willen eten, hijgen en/of knarsetanden. In het begin kan het konijn diarree hebben, maar al snel zal er geen ontlasting meer zijn. Dit geheel van symptomen heet een gasbuik bij konijnen, ook wel trommelzucht genoemd.

Het is van groots belang dat u, zodra uw konijn een dag niet eet, begint met het dwangvoeren. Dit kan met speciaal dwangvoer wat u bij ons kunt verkrijgen, Recovery Supreme®, maar u kunt ook Olvarit met wortelsmaak geven. Dit dwangvoeren kunt u eventueel combineren met het masseren van de buik . gaat uw konijn niet binnen 1 dag weer zelf eten, dan moet u zo spoedig mogelijk bij ons langskomen. Daar zullen we samen met u de verdere behandeling opstarten om zo snel mogelijk de vicieuze cirkel van niet eten te doorbreken.

Nog een reden om niet te willen eten bij konijnen zijn gebitsproblemen door het verkeerd afslijten van de tanden. Konijnen hebben tanden en kiezen die levenslang doorgroeien. Indien de stand van het gebit juist is, slijten de tanden op elkaar af. Wanneer er een afwijking in de stand van de tanden en kiezen is, slijten ze niet goed af en kunnen er zogenaamde “haakjes” ontstaan. Deze haakjes kunnen beschadigingen veroorzaken aan de binnenkant van de wang of aan de tong. Hierdoor zal het konijn pijnlijke plekken in de mond krijgen en moeite krijgen met eten, en zelfs stoppen met eten. Ook dan kan zich een gasbuik gaan ontwikkelen.

Door een slechte darmbeweging (door bijvoorbeeld niet eten of verkeerde voeding) kunnen er haarballen ontstaan. Deze kunnen tot een verstopping in de darmen leiden. Het konijn zal dan dus geen keutels meer produceren en het konijn zal stoppen met eten. Ook dit is een spoedgeval en u moet dan direct contact met uw dierenarts op nemen.

De behandeling die gestart moet worden bij een konijn die niet eet, is vooral gericht op het stimuleren van de darmen. Het is een tijdrovende behandeling die wel noodzakelijk is. U zal uw konijn meerdere keren per dag medicijnen en dwangvoeding moeten geven, totdat uw konijn zelf weer eet.
Als de behadeling op tijd wordt gestart, zien we vaak goede resultaten. Bij langdurige ziekte is de darm echter vaak zodanig aangetast, dat de kans groot is dat het konijn het niet overleeft.

Wat is dan goede voeding?

Zowel voor het maagdarmkanaal als voor de slijtage van de tanden is het van belang dat het konijn vers hooi krijgt. Daarbij moet er altijd vers water aanwezig zijn.
De vezels zijn het belangrijkst om de darmen goed in beweging te houden. Vers hooi is dus ook het belangrijkste voor een konijn! In principe hebben konijnen niet meer nodig dan hooi en water, als u krachtvoer erbij geeft, geef dan niet meer dan 20 gram krachtvoeding per kg konijn. Let er goed op dat als u krachtvoer met verschillende kleurtjes geeft, dat het konijn niet bepaalde kleurtjes standaard laat liggen. Dat dieet is immers pas compleet als alles opgegeten wordt, anders krijgt uw konijn verkeerde hoeveelheden voedingsstoffen binnen. Onze ervaring is dat het konijnenvoer Science Selective® erg goed voor konijnen is, en ze vinden het ook lekker. In dit krachtvoer zitten voldoende voedingsstoffen en eiwitten, maar ook extra vezels om de darmen goed in beweging te houden.
Voor het correct afslijten van de tanden is het noodzakelijk knauwmateriaal te geven en daarvoor is hooi ideaal.

Verder mag hier natuurlijk groenvoer bij gegeven worden als snack. Begin altijd rustig met het introduceren van een nieuw groenvoer, de darmen moeten daar rustig aan wennen.

Wat NIET gegeven mag worden zijn: bieslook, prei, ui, knoflook, alle soorten bonen en erwten, rabarber, vaste kool zoals rode kool, aardappelen en aardappelschillen, klaver.

Geschikt groenvoer is: boerenkool, bloemkool, broccoli, Chinese kool, paksoi, andijvie, peterselie (beperkt), selderij, mosterdblaadjes, Romeinse sla, basilicum, waterkers, wortel en loof, witlof, paardenbloemen, weegbree.

Ook fruit als snack vindt een konijn vaak erg lekker. Bijvoorbeeld appel, peer, kiwi, perzik, kers, zwarte bes, bosbes, aardbei, framboos, ananas, mango, meloen, kruisbes en banaan. Geef al het fruit maar in zeer kleine hoeveelheden, het bevat namelijk veel suiker en kan diarree veroorzaken.

Zorg er altijd wel voor dat de hoofdvoeding hooi, water en eventueel krachtvoer is. Geef groenvoer en fruit alleen als extraatje.

Waar moet u bij uw konijn op letten?
Het belangrijkste is dat uw konijn:

• goed eet en drinkt;
• mooie droge harde gelijkvormige keutels produceert. Ook mogen er geen keutels aan de kont van het konijn blijven hangen;
• uw konijn moet levendig en gezellig blijven.

Als vragen heeft of twijfelt over de gezondheid van uw konijn, dan kunt u altijd telefonisch contact met ons opnemen.